İnşaat sözleşmeleri için UFRS standartları: tamamlanma yüzdesi

The IFRS (Uluslararası Finansal Raporlama Standartları), uzun vadeli inşaat sözleşmeleriyle ilgili gelir ve maliyetlerin tanınması ve ölçülmesi için kapsamlı yönergeler sağlar. Bu standartlara göre, gelirler ve maliyetler, inşaat işlerinin gerçekleştirildiği dönemlere, tamamlanma yüzdesine göre tahsis edilir. 

Bu yaklaşım, sözleşmenin sonucunun güvenilir bir şekilde tahmin edilebildiği sürece, sözleşme gelirlerinin ve maliyetlerinin iş ilerledikçe kademeli olarak tanınmasını sağlar. Güvenilir tahminlerin mümkün olmadığı durumlarda, gelir yalnızca karşılanabilir maliyetler kadar tanınır. Bu standartlar, inşaat sözleşmeleriyle ilgili gelir ve maliyetlerin muhasebe işlemlerini netleştirir. 

İnşaat Sözleşmesi Nedir?
İnşaat sözleşmesi, bir varlığın veya bir grup ilişkili varlığın inşası için özel olarak müzakere edilmiş bir anlaşma olarak tanımlanır. Böyle sözleşmeler bir veya daha fazla varlığı kapsayabilir ve terimler, bu varlıkların nasıl muhasebeleştirileceğini belirler. Eğer bir sözleşme:
- Birden fazla varlığı kapsıyorsa,
- Her varlık için ayrı teklifler varsa,
- Her bölüm için ayrı müzakere edilmiş terimler varsa,
- Her varlık için maliyetlerin ve gelirlerin ayrı ölçülmesine izin veriliyorsa,
o zaman her varlığın inşaatı ayrı olarak muhasebeleştirilmelidir. Bununla birlikte, iki veya daha fazla sözleşme yakından ilişkili ve birlikte müzakere edilmişse, tek bir sözleşme olarak muhasebeleştirilmelidir. Ayrıca, bir sözleşme ek varlıklar sipariş etme hükümleri içeriyorsa:
- Her yeni varlık, orijinalden önemli ölçüde farklıysa ve ayrı olarak müzakere edilmiş bir fiyata sahipse ayrı bir sözleşme olarak ele alınmalıdır.

İnşaat Sözleşmesi Gelirleri ve Maliyetleri
IFRS kapsamında, sözleşme maliyetleri, doğrudan sözleşmeye atfedilebilen maliyetleri, yüklenicinin genel faaliyetlerine makul bir şekilde tahsis edilen maliyetleri ve sözleşme şartları altında tahsil edilen diğer maliyetleri içerir. 

Gelir ve maliyetler, tamamlanma yüzdesi yöntemi kullanılarak kademeli olarak tanınır. Bu yöntem, aşağıdaki güvenilir tahminleri gerektirir:
- Toplam sözleşme geliri,
- Sözleşmenin tamamlanma aşaması,
- Sözleşmeyi tamamlamak için tahmini maliyetler.
Sözleşmenin sonucunun güvenilir bir şekilde tahmin edilememesi durumunda, gelir yalnızca karşılanabilir maliyetler kadar tanınırken ek maliyetler gider olarak tanınır. Tamamlanma aşaması, aşağıdakilerle belirlenebilir:
- Bugüne kadar yapılan maliyetlerin toplam tahmini maliyetlere oranı,
- Tamamlanan işin gözden geçirilmesi veya
- Sözleşmenin kapsamına göre fiziksel ilerleme.

IFRS, inşaat sözleşmeleriyle ilgili gelir ve maliyetlerin, işin gerçek ilerlemesini ve projenin ekonomik gerçeklerini yansıtan bir şekilde tanınmasını sağlar.

IFRS 15'in Özeti: Gelir Tanıma Devrimi
IFRS 15, işletmelerin müşterilerle yaptıkları sözleşmelerden elde ettikleri geliri nasıl tanıdıklarını yeniden şekillendiren devrim niteliğinde bir standarttır. Standardın kalbinde, işletmelerin müşterilere vaat edilen mal veya hizmetlerin teslimi karşılığında hak ettikleri bedeli, gerçeği en iyi yansıtacak şekilde tanımaları gerekliliği bulunur.

IFRS 15'in Beş Altın Adımı:
1. Müşteri Sözleşmesini İnceleme: İlk adım, müşteriyle yapılan sözleşmenin detaylarını anlamaktır.
2. Yükümlülüklerin Belirlenmesi: Her sözleşmede vaat edilen ayrı mal veya hizmet için yükümlülüklerin açıkça belirlenmesi.
3. Fiyatın Hesaplanması: Müşterinin ödemeyi kabul ettiği toplam tutarın belirlenmesi.
4. Bedelin Dağıtımı: Toplam bedelin her yükümlülük için adil bir şekilde dağıtılması.
5. Zamanında Gelir Tanıma: Her yükümlülük yerine getirilirken gelirin tanınması.

Bu beş adımlı yaklaşım, sözleşme bazında uygulanmalıdır. İşletmeler, bu adımları kendi endüstrilerinin ve müşterilerinin özelliklerini dikkate alarak en uygun şekilde yorumlamalı ve uygulamalıdır. IFRS 15, gelir tanıma sürecini standartlaştırırken, aynı zamanda işletmelere kendi koşullarına dayalı esneklik sağlar. 

Bu yaklaşım, finansal tabloları daha şeffaf ve karşılaştırılabilir hale getirir ve işletmelerin gelir tanımını daha stratejik bir şekilde yönetmelerine olanak tanır. IFRS 15, sadece bir muhasebe standardı değil, aynı zamanda işletmelerin müşteri ilişkilerini ve sözleşme yönetimini yeniden düşünmeleri için bir katalizördür.

Daha detaylı bilgi almak için Birleşik Uzmanlar Bilim A.Ş. web sitemizden bize ulaşabilirsiniz.

https://birlesikuzmanlar-it.com/